Het is een mond vol, Brussel II ter. Maar het is een belangrijke stap in de richting van een meer geharmoniseerd familierecht binnen de Europese Unie. In feite gaat het om een set regels die bepalen hoe internationale familierechtelijke kwesties zoals echtscheidingen en ouderlijke verantwoordelijkheid worden behandeld. Deze nieuwe verordening, brussel ii ter, die in augustus 2022 in werking is getreden, vervangt de oude Brussel II-bis verordening. En je raadt het al, het doel is om dingen soepeler te laten verlopen tussen de lidstaten.
Denk bijvoorbeeld aan situaties waarin ouders uit verschillende landen komen en besluiten te scheiden. Het kan nogal een juridische nachtmerrie zijn om uit te vogelen welk land bevoegd is, welke wetten van toepassing zijn en hoe de beslissingen in beide landen worden erkend en ten uitvoer gelegd. Brussel II ter probeert deze chaos te verminderen door duidelijke en uniforme regels te bieden.
Wat brussel ii ter betekent voor grensoverschrijdende echtscheidingen
Een van de grootste uitdagingen bij grensoverschrijdende echtscheidingen is het oplossen van conflicten tussen verschillende rechtsstelsels. Stel je voor dat je een Fransman bent die getrouwd is met een Spaanse vrouw, en jullie besluiten te scheiden terwijl jullie in Nederland wonen. Welk land is dan bevoegd? En welke wetten gelden er? Met Brussel II ter wordt geprobeerd dit soort vragen te beantwoorden door duidelijke regels vast te stellen over jurisdictie en toepasselijk recht.
De nieuwe verordening introduceert bijvoorbeeld het ‘perpetuatio fori’ beginsel. Dit betekent dat als een rechter eenmaal bevoegd is om een zaak te behandelen, deze bevoegd blijft, zelfs als de gewone verblijfplaats van het kind verandert na het indienen van het verzoekschrift. Handig toch? En er is meer: ouders kunnen nu ook in bepaalde gevallen kiezen voor een forum dat nauwe banden heeft met hun kind, wat hopelijk leidt tot eerlijkere en meer passende uitspraken.
Ouderlijke verantwoordelijkheid en kinderbescherming verbeteren
Wat misschien nog wel belangrijker is dan echtscheidingen, is hoe we omgaan met ouderlijke verantwoordelijkheid en kinderbescherming. Brussel II ter erkent expliciet het belang van het horen van kinderen in juridische procedures. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend, maar het was niet altijd zo duidelijk geregeld. Nu moeten rechters echt rekening houden met de mening van kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en rijpheid. Een stap in de goede richting voor kinderrechten in Europa.
Daarnaast zijn er strengere regels ingevoerd voor gevallen van internationale kinderontvoering binnen de EU. Autoriteiten moeten nu sneller handelen en gerechtelijke procedures mogen per instantie maximaal zes weken duren. Dit moet helpen om kinderen snel terug te brengen naar hun vertrouwde omgeving en langdurige juridische gevechten te voorkomen.
Brussel ii ter als stap voorwaarts ten opzichte van eerdere verordeningen
Waarom was er eigenlijk een nieuwe verordening nodig? Nou, Brussel II-bis had zeker zijn sterke punten, maar er waren ook enkele zwakke plekken. De nieuwe Brussel II ter verordening breidt het aantal bepalingen uit van 72 naar 105 en voegt diverse bijlagen toe zoals certificaten. Bovendien beslaat de preambule nu 16 pagina’s! Ja, het klinkt misschien bureaucratisch, maar deze veranderingen zorgen voor meer duidelijkheid en detail.
Een interessante wijziging is dat in de meeste gevallen geen speciale procedure meer nodig is voor de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen binnen de EU (exequatur afgeschaft). Dit maakt het proces soepeler en minder tijdrovend. Ook beslissingen over omgangsrecht en de terugkeer van kinderen na kinderontvoering genieten nu een speciale status.
Toekomstige uitdagingen en mogelijkheden voor verdere harmonisatie
Hoewel Brussel II ter een grote stap voorwaarts is, zijn er natuurlijk nog steeds uitdagingen. Niet alle EU-lidstaten doen mee: Denemarken en Ierland zijn uitgesloten van deze verordening. En sommige gebieden vallen nog steeds buiten de reikwijdte, zoals adoptie, geslachtsnaam, en erfopvolging. Dit betekent dat er nog steeds ruimte is voor verbetering en verdere harmonisatie.
De samenwerking tussen centrale autoriteiten in verschillende lidstaten wordt aangemoedigd om informatie uit te wisselen die van belang is voor procedures inzake ouderlijke verantwoordelijkheid. Centrale autoriteiten moeten helpen bij het opsporen van kinderen, ondersteunen bij erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen, en zorgen voor gerechtelijke samenwerking en communicatie.
In de toekomst zou men kunnen kijken naar manieren om ook deze resterende verschillen aan te pakken en verdere integratie binnen de EU te bereiken op het gebied van familierecht. Misschien zelfs tot op een punt waar nationale grenzen bijna irrelevant worden bij juridische familiekwesties.
Al met al markeert Brussel II ter een belangrijke stap in de richting van een meer verenigd Europa op het gebied van familierecht. Het biedt duidelijkheid, versnelt juridische procedures, en zet kinderen centraal in juridische beslissingen. Maar zoals altijd met wetgeving, zal de praktijk uitwijzen hoe effectief deze nieuwe regels werkelijk zijn. Fingers crossed!